PALCE MŁOTECZKOWATE

Czym są palce młotkowate?

Palce młotkowate są jedną z najczęstszych deformacji w obrębie palców stóp (zazwyczaj palca II i III). Mogą objąć niemal wszystkie palce (oprócz palucha) i charakteryzują się różnym stopniem nasilenia. W niektórych przypadkach są źródłem nieprzyjemnych dolegliwości i utrudniają codzienne funkcjonowanie. Z kolei w innych, łagodnych stanowią raczej problem natury estetycznej.
O palcach młotowatych mówi się, gdy u danej osoby dochodzi do ustawienia palców w zgięciu grzbietowym w stawach śródstopno-paliczkowych i zgięciu podeszwowym w stawach międzypaliczkowych.

Takie ustawienie sprawia, że paliczek bliższy śródstopia unosi się w górę i ogranicza ruchomość stopy. Zniekształcenie to jest korektywne lub niekorektywne. W pierwszym przypadku można wyprostować palec młotkowaty ręką.

Na koniec warto dodać, że palce młotowate nie powinny być mylone z innymi deformacjami w obrębie stopy. Najczęściej myli się je z palcami młoteczkowatymi i szponiastymi. Pierwsze z wymienionych, czyli palce młoteczkowate charakteryzują się nadmiernym zgięciem w stawach międzypaliczkowych dalszych, czyli zgięciem i podwinięciem pod stopę dystalnego paliczka. Z kolei palce szponiaste to deformacja, która polega na nadmiernym zgięciu w stawach międzypaliczkowych bliższych i dalszych oraz nadmiernym wyproście w stawach śródstopno-paliczkowych (w tym przypadku paliczek proksymalny unosi się ku górze).

Od czego robi się palec młotkowaty?

Jakie są przyczyny powstawania palców młotkowatych? Jest to deformacja, które może pojawić się u każdego. U jednej osoby ma charakter wrodzony i wynika z uwarunkowań genetycznych. Za to u innej jest nabyta, spowodowana oddziaływaniem różnych czynników w ciągu życia.

Źle dobrane obuwie i wysokie obcasy

Nabyte deformacje palców u stóp mogą być spowodowane noszeniem zbyt wąskiego lub ciasnego obuwia. Ich wystąpieniu sprzyja również częste noszenie butów na wysokim obcasie, co wynika z naciskania ciężaru ciała na koniec kości śródstopia.

Problemy zdrowotne

Noszenie źle dobranego obuwia to najczęstsza, ale nie jedyna przyczyna palców młotkowatych. Do deformacji palców u stóp dochodzi również w wyniku różnych chorób (niekoniecznie związanych z układem ruchu).
Do problemów zdrowotnych, które zwiększają ryzyko palców młotkowatych należą:
● reumatoidalne zapalenie stawów,
● stwardnienie rozsiane,
● choroba Heinego-Medina,
● ataksja Friedricha,
● cukrzyca,
● urazy nerwów obwodowych,
● apopleksja.
Palce młotkowate mogą wystąpić również u osoby z płaskostopiem poprzecznym, zaburzeniami w funkcjonowaniu kończyn dolnych czy niewydolnością więzadłową.

Nadwaga i otyłość

Przyczyny palców młotkowatych nie ograniczają się do chorób reumatycznych czy źle dobranego obuwia. Palce stopy są bardziej narażone na deformacje u osób, które mają nadwagę i otyłość.

Uwarunkowania genetyczne, płeć i wiek

Właściwy dobór obuwia, wczesna diagnostyka i leczenie chorób predysponujących do wystąpienia palców młotkowatych, dbanie o prawidłową masę ciała – to coś, co każdy może zrobić, aby zmniejszyć ryzyko deformacji palców u stóp.
Jednak są też czynniki, na które nikt nie ma wpływu. Zaobserwowano, że palce młotowate występują częściej u kobiet – szczególnie tych, które ukończyły 50. rok życia.

Co robić, gdy pojawią się objawy palców młotkowatych?

Palce młotkowate to deformacja, która na początku może stanowić jedynie problem natury estetycznej. Jednak z czasem ulega pogłębieniu i prowadzi do poważniejszych problemów. Staje się przyczyną dolegliwości bólowych, a nawet utrudnia codzienne funkcjonowanie.Co robić, aby do tego nie dopuścić? Przy podejrzeniu palców młotowatych należy zwrócić się do lekarza ortopedy. Specjalista prawdopodobnie zleci wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które stanowi podstawowe badanie w diagnostyce tej deformacji. Następnie zdecyduje, jak powinno przebiegać leczenie.

Palec młotowaty – różne metody leczenia

Po ustaleniu rozpoznania pacjenta kieruje się na leczenie zachowawcze lub operacyjne. Na czym polegają poszczególne metody leczenia?

Leczenie zachowawcze

Zazwyczaj proces leczenia zaczyna się od metod zachowawczych, które obejmują: edukację pacjenta, techniki manualne, automasaże, korygowanie ewentualnych wad stóp przy pomocy specjalnie dobranych wkładek ortopedycznych, zabiegi podologiczne (w celu usunięcia modzeli i odcisków będących konsekwencjami palców młotowatych), a także stosowanie ortez.

Leczenie zachowawcze może obejmować również stosowanie miękkich osłonek z żelem na palce młotowate i szponiaste. Ich celem jest ochrona palców przed otarciami poprzez utrzymywanie ich w odpowiedniej pozycji.

Leczenie operacyjne

Nie zawsze leczenie zachowawcze wystarczy. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego. Najczęściej przeprowadza się artroplastykę, przeniesienie lub wydłużenie ścięgien mięśni prostowników lub zginaczy czy przecięcia lub usztywnienia stawów.