PŁASKOSTOPIE POPRZECZNE

Czym jest płaskostopie poprzeczne?

Płaskostopie poprzeczne to wada postawy, która polega na obniżeniu główek drugiej i trzeciej kości śródstopia, a także spłaszczeniu łuku poprzecznego. W jej przebiegu wyróżnia się 3 okresy, które różnią się charakterem zmian.Okres pierwszy – niewydolność mięśniowa, w której przebiegu łuki stopy są prawidłowo ukształtowane w odciążeniu, ale ulegają spłaszczeniu przy obciążeniu ciężarem własnego ciała.Okres drugi – zmiany są bardziej wyraźne (choć uniesiona stopa może wracać do stanu prawidłowego).Okres trzeci – charakteryzuje się trwałym odkształceniem łuków stopy.

Objawy płaskostopia poprzecznego

Płaskostopie poprzeczne może powodować dolegliwości bólowe, choć w przypadku dzieci występują one rzadziej niż u osób dorosłych. Za to charakterystycznym objawem jest powstawanie nad główkami II i III kości śródstopia drążącego, grubego odcisku (nazywanego "modzelem"). Wynika to z niewydolności mięśniowo-więzadłowej stopy.Innym objawem jest paluch koślawy, który najczęściej występuje w przypadku szpotawego ustawienia I kości śródstopia. Jest to zniekształcenie polegające na tym, że paluch odchyla się na zewnątrz, a następnie nakłada lub podkłada się pod drugi palec.Wśród pozostałych objawów towarzyszących obniżeniu łuku poprzecznego stopy wymienia się: odciski, stany zapalne stawów śródstopno-palcowych i złamania zmęczeniowe II lub III kości śródstopia (jest to rzadszy objaw płaskostopia poprzecznego).

Płaskostopie poprzeczne – przyczyny

Jakie mogą być przyczyny płaskostopia poprzecznego? W niektórych przypadkach ma ono charakter wrodzony. W innych jest wadą nabytą, która może być spowodowana:noszeniem źle dobranego obuwia lub butów na wysokim obcasie (powoduje to zwiększenie obciążenia przedniej części stopy i przykurcz ścięgna Achillesa),urazami,dną moczanową,niewydolnością mięśni stopy,nadwagą i otyłością,zmianami hormonalnymi,zapalaniem stawu pierwszego palca i kaletki maziowej,chorobami zapalnymi (należy do nich m.in. reumatoidalne zapalenie stawów).

Jak sprawdzić czy mam płaskostopie poprzeczne?

Diagnostyka płaskostopia poprzecznego obejmuje badanie kliniczne i określenie stopnia wydrążenia łuku poprzecznego. Pomocne w postawieniu diagnozy mogą być także komputerowe badanie obciążenia stopy i badanie na podoskopie. Z kolei badanie RTG nie pozwala bezpośrednio stwierdzić płaskostopia poprzecznego, ale określa, czy występują inne problemy (np. paluch sztywny).

Leczenia płaskostopia poprzecznego

Jakie metody leczenia wdraża się u osób z płaskostopiem poprzecznym? Podstawą jest stosowanie wkładek ortopedycznych. Oprócz nich zaleca się noszenie odpowiednio dobranego obuwia (i unikanie częstego chodzenia na wysokich obcasach), a także wykonywanie ćwiczeń na płaskostopie poprzeczne. Jeśli to nie pomaga i stwierdza się deformacje dodatkowe konieczne może być leczenie operacyjne.

Odpowiednio dobrane obuwie

Jak leczyć płaskostopie poprzeczne? Zanim będzie mowa o specjalnie dobranych ćwiczeniach, stosowaniu indywidualnych wkładek ortopedycznych czy leczeniu operacyjnym warto wspomnieć o najprostszym zaleceniu – noszeniu odpowiednio dobranego obuwia. Zalecane są buty płaskie (lub z niewielkim obcasem do 4 cm) z szerokim noskiem. 

Płaskostopie poprzeczne – wkładki ortopedyczne

Osobom z płaskostopiem poprzecznym zaleca się również wkładki ortopedyczne. Od zwykłych wkładek różnią się tym, że zostały zaprojektowane tak, aby podpierać sklepienie poprzeczne stopy i zapobiegać obniżaniu łuku poprzecznego stopy. Specjalne wkładki ortopedyczne mają również inne zalety. Są wykonane z materiałów (np. skóry owczej PECARI), które dobrze przepuszczają powietrze i zapobiegają nadmiernej potliwości stóp. Dzięki temu są polecane również ze względu na komfort chodzenia.

Osoby, które zmagają się z płaskostopiem poprzecznym mogą korzystać również ze specjalnych wkładek, jakimi są peloty ortopedyczne. Dzięki elastycznej piance zapewniają one prawidłowe podparcie pod śródstopie i odciążają je w trakcie chodzenia. Oprócz wkładek dostępne są półwkładki do butów, które amortyzują przednią część stopy. Są one szczególnie polecane osobom z płaskostopiem poprzecznym i bólami śródstopia. Pasują do różnych typów obuwia (sprawdzą się dobrze nawet w eleganckich butach typu czółenka damskie).

Ćwiczenia na płaskostopie poprzeczne

Płaskostopie poprzeczne może być leczone również za pomocą odpowiednio dobranych ćwiczeń. Zalecane są głównie ćwiczenia mobilizacyjne stopy oraz rozciągające mięsień brzuchaty łydki. W niektórych przypadkach rehabilitant zaleca uzupełnienie ćwiczeń o konkretne zabiegi np. jonoforezę z lekiem przeciwzapalnym czy laser.

Leczenie operacyjne

Stosowanie wkładek ortopedycznych czy regularne wykonywanie ćwiczeń nie zawsze wystarczy. Czasami lekarz może zdecydować o konieczności wdrożenia leczenia operacyjnego. Dzieje się tak np. w przypadku stwierdzenia dodatkowych deformacji (palucha koślawego, palucha sztywnego czy palców młotkowatych).